⚖️ คดีแพ่ง vs คดีอาญา – ต่างกันยังไง?

สํานักงานกฎหมาย ทนายใหญ่
17 ส.ค.
ยาว 1 นาที

✅ คดีแพ่ง

🔘เกี่ยวกับ สิทธิหน้าที่ระหว่างบุคคล เช่น สัญญากู้, เบี้ยวหนี้, เช่าซื้อ, มรดก, ละเมิด (เช่น ทำของเสียหาย ต้องใช้ค่าเสียหาย)

🔘ศาลลงโทษโดยการ บังคับชดใช้หรือคืนสิทธิ เช่น จ่ายเงิน ชดใช้ค่าเสียหาย คืนทรัพย์สิน

📌 อ้างอิง: ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420 “ผู้ใดโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ ทำต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมาย ให้เขาเสียหายแก่ชีวิต ร่างกาย เสรีภาพ ทรัพย์สิน หรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใด ท่านว่าผู้นั้นทำละเมิด ต้องใช้ค่าสินไหมทดแทน…”

✅ คดีอาญา

🔘เกี่ยวกับ ความผิดต่อรัฐและสังคม เช่น ทำร้ายร่างกาย, ฆ่า, ลักทรัพย์, ฉ้อโกง, ปลอมแปลงเอกสาร

🔘ศาลลงโทษโดย การจำคุก ปรับ หรือโทษอื่น ตามที่กฎหมายกำหนด

📌 อ้างอิง: ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 288 “ผู้ใดฆ่าผู้อื่น ต้องระวางโทษประหารชีวิต จำคุกตลอดชีวิต หรือจำคุกตั้งแต่สิบห้าปีถึงยี่สิบปี”

❓แล้วฟ้องคู่กันได้ไหม?

บางกรณี ฟ้องได้ทั้งคดีอาญา + คดีแพ่งคู่กัน เช่น

🔘กรณี ทำร้ายร่างกาย → อาญา = ลงโทษจำคุก/ปรับ, แพ่ง = เรียกค่าเสียหายค่ารักษาพยาบาล ค่าขาดรายได้

🔘กรณี โกงเงิน/เชิดหนี → อาญา = ความผิดฐานฉ้อโกง, แพ่ง = เรียกคืนเงิน

📌 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 44

ผู้เสียหายมีสิทธิยื่นคำร้องขอให้จำเลย ชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในคดีอาญาได้เลย ศาลจะวินิจฉัยไปพร้อมกับคำพิพากษาคดีอาญา

⚖️ ฎีกาน่ารู้

ฎีกาที่ 4971/2547: คดีทำร้ายร่างกาย ศาลพิพากษาลงโทษจำเลยในคดีอาญา และยังพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหายแก่ผู้เสียหายในคดีแพ่งไปพร้อมกัน